Πριν λίγο καιρό είχα πιάσει ένα βιβλίο να διαβάσω αλλά το παράτησα
σχεδόν στα τελειώματά του λόγω της εξεταστικής που δε μου άφηνε
περιθώρια ελεύθερου χρόνου. Μόλις χτες το ολοκλήρωσα και φυσικά συνηθίζω
να σημειώνω σε ένα χαρτί, αποσπάσματα που μου κάνουν εντύπωση από κάθε
μου ανάγνωσμα. Η Μάρω Βαμβουνάκη είναι η μοναδική ίσως ελληνίδα
συγγραφέας που έχει κάτι να μου πει με τη γραφή της. Νομίζω πως εκφράζει
ένα μεγάλο μέρος της γυναικείας ψυχοσύνθεσης. Το βιβλίο της Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης είναι μια διατριβή στην μοναξιά και την μελαγχολία που την μεταφράζει ως αξόδευτη αγάπη.
Θα σταθώ σε ένα σημείο μόνο του βιβλίου. Εκεί που περιγράφει πως δυο εραστές είναι αδύνατον να μείνουν στο τέλος φίλοι. Επεξηγεί γιατί ακριβώς νιώθουμε μίσος, οργή και θλίψη όταν χωρίζουμε και αναζητούμε λόγους να μείνουμε μακρυά από τον άλλο ακόμη και φτάνοντας στο σημείο να τον κατηγορούμε. Ο πόνος και ο πόθος είναι έννοιες αλληλένδετες. Δε μπορείς να είσαι ερωτευμένη με τον άλλο σήμερα, να γίνεστε ένα κυριολεκτικά, να παίρνει ο ένας ένα κομμάτι της ψυχής του άλλου και στο τέλος να πίνετε μαζί καφέ και να συζητάτε τα νέα. Είναι αδιανόητο. Και συμφωνώ απόλυτα με τη θέση της. Οπότε άρχισα κι εγώ να δικαιώνομαι που τόσα χρόνια φωνάζω πως δε μπορώ να είμαι φίλη με τους πρώην ερωτικούς μου συντρόφους. Ούτε μπορώ να εξελίξω μια σχέση σε φιλία, όταν αυτή η σχέση ξεκίνησε εξαρχής ερωτικά, αλλά δεν πήγε εκεί που ενδεχομένως θα θέλαμε.
Ας μείνω στα γραφόμενα της Βαμβουνάκη με τα οποία συμφωνώ απόλυτα και προβληματίστηκα αρκετά.
_________________________
Πως να μην είναι ο έρωτας πανίσχυρος;...ακυρώνοντας τα όρια, τα πρέπει και καθετί μέχρι τώρα γνωστό...; Που αλλού ο άνθρωπος δεν είναι ταυτόχρονα άγγελος και θηρίο πρωτόγονο;
Οι έρωτες που μας σημάδεψαν καμία σχέση δεν έχουν με φιλία...δε μπορούν να προσποιηθούν -δεν επιτρέπεται- την αεράτη άνεση της χαρωπής φιλίας...είναι πάντα πληγωμένοι και πάντα θυμωμένοι, σαν παιδιά προδομένα από τους γονείς τους. Έτσι πρέπει. Ο έρωτας είναι απολίτιστος, όχι πολιτισμένος, δεν πίνεις μαζί του έναν καφέ για να πεις τα νέα σου για να δώσεις μετά φιλάκι στον αέρα και να πετάξεις ένα βάναυσα ανάλαφρο : Να μη χαθούμε ή Τα λέμε.
Στον έρωτα υπάρχει φόβος...ξυπνάς μια μέρα και διαπιστώνεις πως ο άλλος κρατάει τη ζωή σου στα χέρια του...Όσο αυξάνεται ο πόθος αυξάνεται και η εξάρτηση...ο πανικός της εγκατάλειψης.
Όποιος ερωτεύτηκε αληθινά δε μπορεί κατόπιν να γίνει ειλικρινά φίλος με όποιον ερωτεύτηκε. Δεν υποφέρεται αυτή η μετάλλαξη...Αν είναι δυνατόν να χωρίσει κανείς χωρίς πόλεμο. Δίχως φρίκη, κακίες, ζήλιες, εξευτελισμό, εκδικητικότητα... Η ερωτική σχέση είναι μαχαιρια και η κρούστα που με τον καιρό πετυχαίνουμε είναι μια ύπουλη κρούστα, να σχιστεί ξανά, με μια μικρούλα αφορμή, να αιμορραγήσει.
Γι' αυτό οι χωρισμένοι εραστές τείνουν να συκοφαντούν με μικρότητα στους άλλους και στον εαυτό τους το αγαπημένο πλάσμα που έχασαν. Για να μειώσουν την οδύνη της απώλειας, μειώνουν την αξία του προσώπου. Και για να κρατηθούν ετσι μακριά, να έχουν λόγους να τον αποφεύγουν. Να γεννηθεί καλύτερα ανάμεσά τους μια εχθρική παρεξήγηση που σαν τάφρος να τους προστατεύει απ' την επιδρομή της θανάσιμης έλλειψης, της θανάσιμης νοσταλγίας. Για να αντέξουν στον χαλασμό. Κι αυτό ...είναι πιο συγκινητικό και ανθρώπινο κι ας δείχνει απολίτιστο, κακόβουλο, μικροπρεπές και βάρβαρο. Πολύ πιο φυσιολογικό από το να γίνουν φίλοι, να τα λένε στο τηλέφωνο όλα, να βγαίνουν έξω με τους νέους συντρόφους τους, να αισθάνονται άνετα. Φέρονται σαν τίποτα να μην έγινε, γιατί, όντως, ποτέ τίποτα δεν έγινε.
28 Φεβρουαρίου 2012
Θα σταθώ σε ένα σημείο μόνο του βιβλίου. Εκεί που περιγράφει πως δυο εραστές είναι αδύνατον να μείνουν στο τέλος φίλοι. Επεξηγεί γιατί ακριβώς νιώθουμε μίσος, οργή και θλίψη όταν χωρίζουμε και αναζητούμε λόγους να μείνουμε μακρυά από τον άλλο ακόμη και φτάνοντας στο σημείο να τον κατηγορούμε. Ο πόνος και ο πόθος είναι έννοιες αλληλένδετες. Δε μπορείς να είσαι ερωτευμένη με τον άλλο σήμερα, να γίνεστε ένα κυριολεκτικά, να παίρνει ο ένας ένα κομμάτι της ψυχής του άλλου και στο τέλος να πίνετε μαζί καφέ και να συζητάτε τα νέα. Είναι αδιανόητο. Και συμφωνώ απόλυτα με τη θέση της. Οπότε άρχισα κι εγώ να δικαιώνομαι που τόσα χρόνια φωνάζω πως δε μπορώ να είμαι φίλη με τους πρώην ερωτικούς μου συντρόφους. Ούτε μπορώ να εξελίξω μια σχέση σε φιλία, όταν αυτή η σχέση ξεκίνησε εξαρχής ερωτικά, αλλά δεν πήγε εκεί που ενδεχομένως θα θέλαμε.
Ας μείνω στα γραφόμενα της Βαμβουνάκη με τα οποία συμφωνώ απόλυτα και προβληματίστηκα αρκετά.
_________________________
Πως να μην είναι ο έρωτας πανίσχυρος;...ακυρώνοντας τα όρια, τα πρέπει και καθετί μέχρι τώρα γνωστό...; Που αλλού ο άνθρωπος δεν είναι ταυτόχρονα άγγελος και θηρίο πρωτόγονο;
Οι έρωτες που μας σημάδεψαν καμία σχέση δεν έχουν με φιλία...δε μπορούν να προσποιηθούν -δεν επιτρέπεται- την αεράτη άνεση της χαρωπής φιλίας...είναι πάντα πληγωμένοι και πάντα θυμωμένοι, σαν παιδιά προδομένα από τους γονείς τους. Έτσι πρέπει. Ο έρωτας είναι απολίτιστος, όχι πολιτισμένος, δεν πίνεις μαζί του έναν καφέ για να πεις τα νέα σου για να δώσεις μετά φιλάκι στον αέρα και να πετάξεις ένα βάναυσα ανάλαφρο : Να μη χαθούμε ή Τα λέμε.
Στον έρωτα υπάρχει φόβος...ξυπνάς μια μέρα και διαπιστώνεις πως ο άλλος κρατάει τη ζωή σου στα χέρια του...Όσο αυξάνεται ο πόθος αυξάνεται και η εξάρτηση...ο πανικός της εγκατάλειψης.
Όποιος ερωτεύτηκε αληθινά δε μπορεί κατόπιν να γίνει ειλικρινά φίλος με όποιον ερωτεύτηκε. Δεν υποφέρεται αυτή η μετάλλαξη...Αν είναι δυνατόν να χωρίσει κανείς χωρίς πόλεμο. Δίχως φρίκη, κακίες, ζήλιες, εξευτελισμό, εκδικητικότητα... Η ερωτική σχέση είναι μαχαιρια και η κρούστα που με τον καιρό πετυχαίνουμε είναι μια ύπουλη κρούστα, να σχιστεί ξανά, με μια μικρούλα αφορμή, να αιμορραγήσει.
Γι' αυτό οι χωρισμένοι εραστές τείνουν να συκοφαντούν με μικρότητα στους άλλους και στον εαυτό τους το αγαπημένο πλάσμα που έχασαν. Για να μειώσουν την οδύνη της απώλειας, μειώνουν την αξία του προσώπου. Και για να κρατηθούν ετσι μακριά, να έχουν λόγους να τον αποφεύγουν. Να γεννηθεί καλύτερα ανάμεσά τους μια εχθρική παρεξήγηση που σαν τάφρος να τους προστατεύει απ' την επιδρομή της θανάσιμης έλλειψης, της θανάσιμης νοσταλγίας. Για να αντέξουν στον χαλασμό. Κι αυτό ...είναι πιο συγκινητικό και ανθρώπινο κι ας δείχνει απολίτιστο, κακόβουλο, μικροπρεπές και βάρβαρο. Πολύ πιο φυσιολογικό από το να γίνουν φίλοι, να τα λένε στο τηλέφωνο όλα, να βγαίνουν έξω με τους νέους συντρόφους τους, να αισθάνονται άνετα. Φέρονται σαν τίποτα να μην έγινε, γιατί, όντως, ποτέ τίποτα δεν έγινε.
28 Φεβρουαρίου 2012
